Türkiye'de Hanehalkı Tüketim Harcamaları: Konut ve Kira En Yüksek Payı Alıyor
Hanehalkı Bütçe Araştırması'nın 2023 sonuçlarına göre, Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı harcamalarında en yüksek payı %23,9 ile konut ve kira harcamaları aldı. İkinci sırada %21,9 ile ulaştırma harcamaları, üçüncü sırada ise %20,6 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları yer aldı.
En düşük payı alan harcama türleri ise %0,8 ile sigorta ve finansal hizmetler, %1 ile eğitim hizmetleri ve %1,9 ile eğlence, spor ve kültür harcamaları oldu.
Eşdeğer Fert Başına Tüketim Harcaması
Hanelerin tüketim harcamalarını karşılaştırılabilir hale getirmek için hanehalkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak elde edilen eşdeğer fert başına tüketim harcaması kullanılıyor. Aylık ortalama tüketim harcaması hanehalkı başına 24 bin 383 TL ve eşdeğer fert başına 12 bin 521 TL olarak tahmin edildi.
Temel Gelir Kaynağına Göre Harcama Kalıpları
Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına %22,8, konut ve kira harcamalarına %22,2 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %18,9 pay ayırıyor. Müteşebbis geliri olan hanehalkları ise; ulaştırma harcamalarına %27,3, konut ve kira harcamalarına %19,7 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %19,5 pay ayırıyor.
Düşük Gelirli Haneler, Gıdaya Yüksek Gelirlilere Göre İki Kat Fazla Pay Ayırıyor
Gelire göre sıralı %20'lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2023 yılındaki dağılımına bakıldığında; en düşük gelir grubu olan birinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %36,6, konut ve kira harcamalarına %29,2, ulaştırma harcamalarına %8,8 ve mobilya ve ev eşyası harcamalarına %5,4 pay ayırıyor.
En yüksek gelir grubu olan beşinci %20'lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına %28,3, konut ve kira harcamalarına %21, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %14,5 ve lokantalar ve konaklama hizmetleri harcamalarına %6,9 pay ayırıyor.
Tek Kişilik Haneler Konut ve Kiraya Kalabalık Hanelerden Bir Buçuk Kat Daha Fazla Pay Ayırıyor
Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının 2023 yılındaki dağılımına bakıldığında; tek kişilik hanehalkları, konut ve kira harcamalarına %31,8, ulaştırma harcamalarına %18,7 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %16,3 pay ayırıyor.
Hanehalkı büyüklüğü 7 ve daha fazla kişi olan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %30,2, konut ve kira harcamalarına %19,9 ve ulaştırma harcamalarına %14,9 pay ayırıyor.
