Meclisin gündem maddelerinden biri ise esnek çalışma konusu oldu.
Ancak, esnek çalışmanın kalıcı olup olmayacağı ve işe göre mesai uygulamasının mümkün olup olmayacağı konusunda belirsizlikler bulunuyor.
Pazartesi günü, 5 yıl aradan sonra tekrar bir araya gelen Çalışma Meclisi, işçi, işveren sendikaları ve kamu yetkililerinin çalışma hayatındaki önemli konuları değerlendirdi. Meclis'in ana gündem maddelerinden biri esnek çalışma konusu oldu.
Salgın öncesinde uzaktan çalışmaya izin veren şirketlerin oranı %1 iken, salgın sonrasında bu oran %78'e yükseldi. Türkiye'de, TİSK verilerine göre, 10 çalışandan 4'ü uzaktan çalışma imkanına sahip, ve çalışan nüfusun %30'u için uzaktan çalışma mümkün. Ayrıca, çalışanların %73'ü evden çalışma ile iş-özel yaşam dengesi kurduklarını düşünüyor.
Esnek çalışma modelinin daha da yaygınlaşması bekleniyor mu? Hangi sektörler için esnek çalışma modeli genişletilebilir? Esnek çalışma modeline göre maaşlarda bir düşüş olabilir mi? Geleneksel 9-6 çalışma saatlerinden farklı olarak, işin gereksinimlerine (mesleğe) göre esnek mesai uygulamaları mümkün mü?
Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz, konuyla ilgili olarak şu sözleri dile getirdi:
"Dijitalleşen dünyada biz de yerimizi almalıyız. Çalışma hayatı da yeni bir çağa doğru evrilmeye başlıyor. Günümüzde yeni terimler ve çalışma modelleri ortaya çıkıyor. Bu terimler arasında hibrit çalışma, uzaktan çalışma, esnek çalışma ve dünyada giderek popüler hale gelen 4 gün çalışma 3 gün tatil gibi modeller bulunmaktadır. Esnek çalışma da bu modellerden biri. Esnek çalışma, çalışanların iş saatlerine daha fazla esneklik kazandırdığı bir model olarak tanımlanabilir. Ülkemizde, özel sektörde haftalık çalışma saatleri genellikle 45 saat olarak belirlenirken, kamu sektöründe ise 40 saattir. Avrupa ülkelerinde ise haftalık çalışma süreleri genellikle 35 ile 40 saat arasında değişmektedir. Benzer bir uygulamanın ülkemizde de geleceğini ve çalışma saatlerinin esnetilmesine yönelik düzenlemelerin yapılacağını tahmin ediyorum. Bu değişikliklerin ilk olarak kamu sektöründe uygulanması ve daha sonra özel sektöre de yayılması muhtemeldir."
'Çalışanın iş veriminin artacağını düşünmekteyim'
Esnek çalışma modelinin daha çok hizmet sektöründe yaygınlaşacağını düşünüyorum. Öncelikle masa başı işlerinde, beyaz yakalı çalışanlarda bu uygulamanın yaygınlaşması bekleniyor. Ardından, mavi yakalı çalışanlara da uygulanabileceğini öngörüyorum. Özellikle imalat, sanayi ve lojistik sektörlerinde iyi bir planlama yapılması gerekecek. Mesela, esnek çalışma modeli kapsamında, sabah 8'de işe başlayan bir personelin öğlen 3'te, sabah 10'da işe başlayan bir personelin ise akşam 5'te işi bitireceğini düşünüyorum. Bu şekilde, hem çalışanlar hem de işverenler için mağduriyet önlenmiş olacak. Ayrıca, esnek çalışma modeli çalışanlar için birçok avantaj sunacaktır. İş-yaşam dengesinin sağlanması, çalışanların özel yaşamı ile ilgili randevularına rahatlıkla katılabilmesi, çocukları varsa onları okuldan alabilmesi gibi durumlar, bu avantajlardan sadece birkaçıdır. Bu durum, çalışanların iş verimliliğini artırabileceği gibi, sivil hayatta da iş saatlerindeki trafik sorununa bir miktar rahatlama sağlayabilir
Esnek çalışma maaşları düşürür mü?
Hükümet, çalışma hayatıyla ilgili olarak hem seçim beyanlarında hem de 12. Kalkınma Planı Programında bu konuya yer verdi. Ancak, bu yönde bir değişiklik için iş kanununda yapılacak bir düzenleme gerekmektedir. Bu süreçte, özellikle basın, deniz ve özel sektör gibi alanlarda, mevcut mevzuatın karmaşıklığından dolayı çalışmalar başlamış durumda. İşçi, işveren sendikaları, akademisyenler ve kamu otoritesi, çeşitli çalışmaları bir araya gelerek sürdürmektedir. Bu değişiklikler, mevcut kanunlarımızın çalışma hayatını düzenlemesi nedeniyle sorun teşkil etmemelidir. Asgari ücret uygulaması nedeniyle, asgari ücret artışlarına bağlı olarak maaşları değerlendirmek zorundayız. Asgari ücretin üzerinde çalışanlarda ise ücret politikasını işverenle birlikte belirleyecektir. Bu konuda işveren, aynı departmanda çalışan personellere farklı davranırsa, işçi tazminat talebinde bulunma hakkına sahiptir. İşverenler bu tür bir uygulamaya giderlerse, cezai yaptırımlarla karşılaşabileceklerini belirtmek isterim.
