Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO), Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın katılımıyla düzenlenen istişare toplantısında iş dünyasının gündemini ve beklentilerini masaya yatırdı. BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, küresel dalgalanmaların ve enflasyonla mücadele sürecinin reel sektör üzerinde oluşturduğu baskıya dikkat çekerek, “Bizim üretimden ve ihracattan vazgeçme lüksümüz yok, ancak bu mücadeleyi sürdürebilmek için güçlü desteklere ihtiyacımız var.” dedi.
BTSO, Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ı Bursa iş dünyası ile bir araya getirdi. BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası olarak iş dünyasının sorunlarını, taleplerini ve önerilerini en doğru zeminde paylaşmayı sürdürdüklerini, Bursa’nın ve Türkiye’nin ekonomik istikrarına ve sürdürülebilir büyümesine katkı sağlayacak politikalara destek olmayı amaçladıklarını söyledi.
“KOBİ’lerimiz Finansmana Erişmekte Zorluk Yaşıyor”
İbrahim Burkay, enflasyonla mücadelede uygulanan sıkı para politikalarının, fiyat istikrarı açısından olumlu sonuçlar verdiğini ancak üretim ve ticaret için kritik önemde olan finansman koşullarını zorlaştırdığını dile getirdi. Özellikle ekonominin bel kemiği olan KOBİ’lerin finansmana ulaşmakta güçlük çektiğine işaret eden İbrahim Burkay, “İhracatçılarımız ise döviz gelirlerinin bir bölümünü TL’ye çevirdikten sonra hammadde için yeniden döviz almak zorunda kalıyor; bu döngü, kur farkından doğan kayıplara yol açıyor. Oysa ihracat pazarlarımız yılların emeğiyle kazanıldı. Bugün birçok firmamız pazar kaybetmemek için kârından vazgeçiyor.” diye konuştu.
“Krediler Üretim Odaklı Firmalara Açılmalı”
“Bizim üretimden ve ihracattan vazgeçmek gibi bir lüksümüz yok. Ancak bu mücadeleyi de rakiplerimizle eşit şartlarda sürdürmek istiyoruz.” ifadelerini kullanan İbrahim Burkay, şöyle devam etti: “Kredilerin üretim odaklı firmalara açılması, reel sektörümüzün ihtiyaçlarına uygun selektif kredi politikalarının uygulanması ve finansman maliyetlerinin öngörülebilir şekilde düşürülmesi firmalarımız için ertelenemez bir ihtiyaçtır. Faizler yüksek oranda seyrettikçe özkaynak yetersizliği büyüyor, borç stoku artıyor, kârlılıklar eriyor ve şirketlerimizin dayanıklılığı azalıyor. Bu yükü firmalarımızın tek başına taşıması mümkün değil. Burada devletimizin, Merkez Bankamızın ve finans kurumlarımızın desteği hayati önem taşıyor.”
“Faizlerde 10 Puanlık İndirim Bekliyoruz”
BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine başlamasının iş dünyası açısından olumlu bir gelişme olduğunu ifade etti. İş dünyasının en önemli beklentisinin piyasanın geleceğini daha net görebilmek olduğunu söyleyen Başkan Burkay, “Merkez Bankası’ndan önümüzdeki dönemde ne kadarlık reel pozitif faiz uygulanacağına ilişkin daha açık bir yönlendirme bekliyoruz. Çünkü iş dünyası, önünü görmek ve faizlerin hangi seviyelerde şekilleneceğini bilmek istiyor.” dedi. Politika faizi ile enflasyon arasındaki makasın giderek açıldığına dikkat çeken İbrahim Burkay, reel sektörün karşı karşıya kaldığı finansman maliyetlerinin politika faizinin çok daha üzerinde seyrettiğini, mevcut yüksek reel faizlerin özellikle üretici ve sanayi kesimi üzerinde ağır yük oluşturduğunu kaydetti. İbrahim Burkay, “Reel faizin bu kadar yüksek seyretmemesi gerekiyor. Bunun yolu da politika faizlerinde güçlü bir indirime gitmekten geçiyor. Bu nedenle eylül ayında 10 puanlık faiz indirimi bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Kredi Akışının Hızlanması Gerekiyor”
İbrahim Burkay ayrıca, TL ticari kredilerde aylık yüzde 1,5, KOBİ kredilerinde ise yüzde 2,5 oranında uygulanan büyüme sınırının işletmelerin finansmana erişimini kısıtladığını, bu sınırların yükseltilmesinin kredi akışını artırarak üretim ve yatırım iştahını destekleyeceğini ifade etti. İbrahim Burkay, döviz–enflasyon–faiz üçgeninde sağlıklı bir denge kurulmasının hem fiyat istikrarını güçlendireceğini hem de üretim ve yatırım ortamını daha öngörülebilir hale getireceğini kaydetti.
KOBİ’ler İçin En Az 30-35 Milyar Liralık ‘Nefes’ Talebi
Temmuz ayında uygulamaya alınan ve kısa süre içinde kullanılan 30 milyar TL’lik Nefes Kredisi’nin iş dünyası için “can simidi” olduğunu hatırlatan İbrahim Burkay, finansman ihtiyacının boyutu dikkate alındığında yeni destek paketlerinin kaçınılmaz olduğuna dikkat çekti. Burkay, en az 30–35 milyar liralık ek bir Nefes Kredisi paketinin hızlı bir şekilde KOBİ’lere sunulmasının üretim ve istihdam açısından kritik önem taşıdığını vurgulayarak, “KOBİ’lerimizin üretim ve istihdamını sürdürebilmesi için oluşturulacak yeni kaynağın süratle kullanımına açılması büyük önem taşıyor” dedi.
“Reeskont Kredilerinde Günlük Limit 5 Milyar TL’ye Yükseltilsin”
İhracatçıların döviz gelirlerini TL’ye çevirdikten sonra yeniden döviz almak zorunda kalmasının kur farkından kaynaklı kayıplara yol açtığını belirten İbrahim Burkay, “Firmalarımız pazar kaybetmemek için kârından fedakârlık ediyor” ifadelerini kullandı. Başkan Burkay, bu noktada döviz dönüşüm desteğinin devamı, reeskont kredilerinde günlük limitin 5 milyar TL’ye çıkarılması ve bu kredilerin maliyetlerinin aşağı çekilmesinin iş dünyasının öncelikli talepleri arasında yer aldığını söyledi.
BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, maliyet bazlı rekabet anlayışının yerini markalaşma, tasarım ve yenilikçiliğe bıraktığını dile getirerek, “Bu dönüşümü sürdürebilmek için en çok ihtiyaç duyduğumuz şey güçlü bir finansal zemin.” dedi.
MB Başkanı Karahan’dan Para Politikası Sunumu
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Bursa iş dünyası ile gerçekleştirdiği buluşmada “Para Politikası ve Ekonomik Görünüm” başlıklı sunumunda, son yıllarda uygulanan sıkı para politikalarının sonuçlarını paylaştı. Karahan, Bursa bölgesinde son beş yılda bin 100’den fazla firma ile görüşme yapıldığını hatırlatarak, bu görüşmelerden elde edilen bilgilerin karar süreçlerinde yol gösterici olduğunu vurguladı.
Rezervlerde Güçlü Artış, KKM’de Gerileme
Karahan, Merkez Bankası yönetimi olarak fiyat istikrarına odaklandıklarını söyledi. Merkez Bankası rezervlerinin iki yıl öncesine göre 115 milyar doların üzerinde artışla toplamda 178 milyar doları aştığını ve yeni bir rekor düzeyine ulaştıklarını belirten Karahan, Kur Korumalı Mevduat uygulamasının da 2023 yılının Ağustos ayında 143 milyar dolara kadar yükseldiğini, ancak Ağustos 2025 itibarıyla söz konusu yükümlülüğün 10 milyar dolara gerilediğini açıkladı. Fatih Karahan, swap harici net rezervlerin ise 56,7 milyar dolar seviyesine çıktığını söyledi.
“Dezenflasyon Süreci Kesintisiz Devam Ediyor”
Mayıs 2024’te yüzde 75 ile zirve yapan enflasyonun bugün yüzde 33 seviyelerine indiğini söyleyen Karahan, yıl sonunda enflasyonun yüzde 29’un altına düşmesini beklediklerini açıkladı. Enflasyonun farklı kalemlerindeki gelişmeleri de paylaşan Karahan: “Temel mallar enflasyonu yüzde 20’ye, gıda enflasyonu yüzde 28’e geriledi. Hizmet enflasyonu yüzde 50’nin altına inse de kira ve eğitim kalemleri nedeniyle yüksek seyrediyor. Her kalemde dezenflasyon sürüyor. Beklentilerdeki iyileşme, piyasa faizlerinin düşmesini destekliyor.” diye konuştu.
“Yatırım Ortamında İyileşme Sürüyor, Tüketim Talebi Ilımlı Seyrediyor”
Fiyat istikrarının, yatırım ve üretim ortamını iyileştireceğine dikkat çeken Karahan, toplumsal refaha en büyük katkıyı, fiyat istikrarını sağlayarak sunacaklarını ifade etti. Tüketim talebinin ılımlı seyretmesinin yanı sıra üreticinin maliyet artışlarının gerilediğini vurgulayan Karahan, “Konkordato talep eden firmaların ekonomideki payı görece düşük.” şeklinde konuştu.
“Sağlıklı Büyüme İçin Fiyat İstikrarı Şart”
Faiz indirimlerinin ancak enflasyon kontrol altındayken etkili olabileceğinin altını çizen Karahan, “Önemli olan politika faizinin seviyesi değil, enflasyon beklentilerinin yönetilmesidir. Beklentiler iyileştikçe uzun vadeli faizler düşüyor, vadeler uzuyor.” değerlendirmesinde bulundu. Fatih Karahan, “Yüksek enflasyon yatırım iştahını zayıflatır, büyümeyi tüketime dayalı hale getirir. Fiyat istikrarı sağlandığında ise uzun vadeli yatırım ortamı güçlenir, faizler kalıcı olarak düşer ve büyüme sürdürülebilir olur.” diye konuştu.
“Bursa İş Dünyası Daima Örnek Teşkil Etmiştir”
Bursa Valisi Erol Ayyıldız, küresel ölçekte yaşanan sıkıntılı süreçten kurtulmanın yolunun içe kapanmaktan ve küçülmekten değil, tam tersine krizi fırsata çevirecek şekilde yeni bir atılım dönemine girmekten geçtiğine inandığını söyledi. Bursa iş dünyasının Türkiye’nin sanayi ve ticaretinde öncü olduğunu belirten Vali Ayyıldız, “Firmalarımızın bu gayretini, ülkemizi yeni hedeflere taşıyan en önemli güç kaynağı olarak gördüğümüzü belirtmek istiyorum. Bugün hep birlikte daha güçlü, daha üretken, daha rekabetçi bir devlet olarak el birliğiyle çalışacağız.” dedi.
Yoğun Katılımlı İstişare Toplantısı
BTSO Ana Hizmet Binası’nda düzenlenen toplantıya, Bursa Milletvekilleri Refik Özen ve Osman Mesten, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, BTSO Meclis Başkanı Ali Uğur, Uludağ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ferudun Yılmaz, Bursa Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar, Yıldırım Belediye Başkanı Oktay Yılmaz, Nilüfer Belediye Başkanı Şadi Özdemir, Yenişehir Belediye Başkanı Ercan Özel, İnegöl Belediye Başkanı Alper Taban, iş dünyası kuruluşlarının temsilcileri, BTSO yönetim kurulu ve meclis divanı üyeleri, BTSO meclis ve komite üyeleri ile sektör temsilcileri katıldı.
