Geçen hafta Çin Ticaret Bakanlığı “2025 sayılı 62 No’lu duyuru” adlı bir belge yayımladı. Bu belge, özellikle ABD’ye olan nadir toprak elementleri ihracatını büyük oranda bitirerek dünya ekonomisinde bir deprem etkisi yarattı. Altın rekor üzerine rekor kırdı.
Pekin bu hamleyle küresel arz üzerindeki hakimiyetini, ABD Başkanı Donald Trump’a çok net bir şekilde hatırlattı.
Öfkeyle kalkan Trump, Çin’e yüzde yüz gümrük vergisi hazırladı. Ancak 1 Kasım’da yürürlüğe girecek bu vergi, Çin’de aynı etkiyi yaratmadı. Hatta, ABD Başkanı “bu rakam, devam ettirilebilir değil” itirafında da bulundu.
ABD’nin en büyük ve en karlı endüstrileri bu elementlere bağlıyken ve yakında bir alternatif bulunamazken, Trump ne yaparsa yapsın silah ve teknoloji sanayisini kurtaramıyor. Buna karşın Trump, ‘Çin’le anlaşacağımıza eminim’ diye konuştu.
Dünya sahnesinde esip gürleyen, herkesi kendi dediğini yaptıran Trump, belki de ilk kez verecek karşılık bulamadı.
Yeni düzenlemelere göre yabancı şirketler artık az miktarda nadir toprak elementi içeren ürünleri bile ihraç etmeden önce Çin hükümetinden izin almak zorunda.
Hazine Bakanı Scott Bessent “Bu Çin ile dünyanın geri kalanı arasında bir mesele. Tedarik zincirlerine silah doğrulttular ve buna izin vermeyeceğiz” dedi.
Çin ise bu eleştirilere “ABD kasıtlı olarak gereksiz panik yaratıyor” diyerek yanıt verdi.
Çin’in aldığı önlemler küresel teknoloji üretimini doğrudan etkiliyor. Nadir toprak elementleri akıllı telefonlardan savaş uçaklarına kadar birçok ürün için hayati önem taşıyor.
Buna karşılık olarak ABD Başkanı’nın verebileceği iyi bir yanıt yok. Tarım ürünlerinden ve ihracat vergilerinden bu yeni ticaret savaşında taarruza geçmek isteyen Trump, aynı etkiyi yaratamıyor.
Çin, Trump’ın kendi söylediği üzere zaten ABD tarım ürünlerinden kendini soyutluyor. Bunun yanında ABD’nin, Çin’den gelen ürünlere olan bağımlılığı uzun süreli gümrük vergisini imkansız kılıyor.
ABD, Türkiye veya Ukrayna’dan da acilen ihtiyaç duyulan nadir toprak elementlerine hemen ulaşamıyor. Ukrayna’da savaş ediyor, Türkiye’de ise yatırım ve altyapı eksik.
Bu esnada Trump’ın ticaret savaşının etkileri, ABD tarımını vuruyor.Trump’a yakın Fox News’de yer alan yazıya göre ABD’li birçok çiftçi, Trump’ın ticaret savaşı başladığından beri zarar ediyor.
Ekipman ve gübre fiyatlarına gelen zamlar, çiftçileri bitirdi. Buna karşılık Trump, kendi açtığı yaraya 14 milyar dolar tarım desteği vererek deva bulmaya çalışıyor, ancak bu para da ABD’den gidiyor.
Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’le görüşmek için hazırlıklara başladı. İki hafta içinde gerçekleşmesi beklenen görüşmede, yeniden alevlenen ticaret savaşı görüşelecek.
Ancak Trump’ın nasıl bir doneyle geleceği asıl merak konusu. Elinde az mühimmatı kalan Trump, “adil bir anlaşmaya varılması gerektiğini” vurguladı. Ancak “nasıl” sorusunu yanıtsız bıraktı.
Görüşme, Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapılacak görüşmeden hemen sonra gerçekleşecek. ABD Başkanı, askeri ve ekonomik savaşları 2 haftada çözmek için harekete geçti.
