Kocatepe Fotoğrafı
Büyük Taarruz'un 30 Ağustos'ta sonuçlanmasıyla kutlanan Zafer Bayramı'nın sembolü haline gelen Kocatepe fotoğrafı, savaşın kader anını yakalamıştır. Yedek subay Etem Tem, taarruzun sevk ve idare edildiği Kocatepe'de bulunan Mustafa Kemal Atatürk'ün fotoğrafını çekmiştir.
Taarruz Hazırlıkları ve Stratejisi
Türk ordusu, 26 Ağustos 1922'de başlayan Büyük Taarruz için gizlilikle hazırlıklarını sürdürmüştür. Ordunun ağırlığı Afyonkarahisar'a kaydırılmış ve ordunun taarruz edeceği tarih büyük bir sır olarak saklanmıştır. Tarihin önceden tahmin edilmesinden kaçınmak ve Yunan ordusunu hazırlıksız yakalamak için kışın yaklaştığı bir tarih belirlenmiştir.
Fotoğrafın Çekilişi
Etem Tem, taarruzun başladığı 26 Ağustos sabahı Kocatepe'ye ulaşmıştır. Atatürk, Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Riyaseti ve cephe kumandanları ile birlikte gözle görülür çatışmaları takip ediyordu. Etem Tem, Atatürk'ün gelen raporları okuduktan sonra kayalıklar arasında yalnız başına dolaşırken fotoğrafını çekmiştir.
Atatürk'ün Düşünceli Duruşu
Prof. Dr. Tülay Alim Baran, Atatürk'ün fotoğraftaki düşünceli duruşunu şöyle yorumluyor: "Atatürk'ü bütün bir ülkenin kaderini belirleyen, sorumluluğu omuzlarında hisseden bir asker olarak görüyorum." Baran, Atatürk'ün üzerinde Sakarya Meydan Muharebesi ile Büyük Taarruz arasında geçen 11 aylık süreçte "bir an evvel neden taarruz başlanmadığına" dair muhalif seslerin yarattığı büyük yükün etkisi olduğunu belirtiyor.
Gizlilik ve Strateji
Hazırlıklar büyük bir gizlilik içinde yürütülmüş ve taarruzun başlayacağı tarih sızdırılmaması için yanıltıcı eylemler yapılmıştır. Mustafa Kemal Atatürk, taarruzun gizli kalması için gece yürüyüşleri ve gündüzleri dinlenme gibi taktikler kullanmıştır.
Yunan Komutanı Hacıanesti'nin Rolü
Etem Tem, Atatürk'ün fotoğrafın çekildiği sırada Yunan başkomutanı Hacıanesti'nin adını mırıldanarak, "Haydi bakalım Hacıanesti" dediğini duymuştur. Hacıanesti, Yunan ordusunun Anadolu'daki başkomutanı olarak yenilginin baş sorumlularından biri olarak görülmektedir.
Yunan Bozgunu
Türk ordusunun telgraf hatlarına verdiği zarar sonucu Hacıanesti'nin emirleri cepheye zamanında ulaşamamıştır. Ayrıca, Yunan askerleri yiyecek ve su sıkıntısı çekmekteydi. Bu faktörler, Yunan ordusunun Afyonkarahisar'ın güneyinde ve doğusunda kuşatılmasına ve 30 Ağustos 1922'de yenilgisine yol açmıştır.
Tripolitis'in Atanması ve Hacıanesti'nin İdamı
Yunan hükümeti, yenilginin ardından Hacıanesti'yi görevden almış ve yerine General Nikolas Trikopis'i atamıştır. Ancak Türk ordusunun taarruzunu durdurmak için çok geçti. Trikopis ve Hacıanesti, 2 Eylül 1922'de esir düşmüştür. Hacıanesti, "Küçük Asya Felaketi"nden sorumlu tutularak idam cezasına çarptırılmıştır.
