Yaşlanma ve hastalıkların biyolojik temelleri üzerine çalışan Güney Kaliforniya Üniversitesi Uzun Ömür Enstitüsü Direktörü Dr. Longo, ortalama yaşam süresinin yaklaşık 80 yıl olduğu günümüzde, doğru yaşam alışkanlıklarıyla bu sürenin uzatılabileceğin belirtti. Düzenli egzersiz ve dengeli beslenmenin önemine dikkat çeken Longo, bazı gıdaların miktarının da en az içerikleri kadar belirleyici olduğuna işaret etti. Bunlardan biri de balık.
Uzun ömür diyeti yaklaşımında balığın tamamen dışlanmadığını ancak ölçünün kritik olduğunu belirten Longo, yetişkinler için haftada “iki ya da üç porsiyon” balığın yeterli olduğunu ifade ediyor. Daha önce kaleme aldığı bir yazısında ise bu yaklaşımı, “Ağırlıklı olarak bitki bazlı beslenin, buna az miktarda balık ekleyin” sözleriyle özetlemişti.
Longo, özellikle omega-3 ve omega-6 yağ asitleri ile B12 vitamini açısından zengin balık ve deniz ürünlerinin tercih edilmesini önerdi. Somon, sardalya, hamsi, alabalık, çipura, morina, midye ve karides gibi seçenekleri sıralayan uzman, balık seçiminde kaliteye dikkat edilmesi ve cıva oranı düşük türlerin tercih edilmesi gerektiğini belirtti.
Omega-3 bakımından zengin balıkların beyin fonksiyonlarını desteklediği ve kalp-damar hastalıkları riskini azaltmaya yardımcı olabileceği bilimsel çalışmalarla ortaya konmuş durumda. Ancak bu faydalara rağmen, balığın aşırı tüketilmesinin bazı riskleri de beraberinde getirebileceği vurguladı.
İngiliz Ulusal Sağlık Sistemi (NHS), özellikle yağlı balıkların diğer deniz ürünlerine kıyasla daha fazla kirletici madde içerebileceği konusunda uyarıda bulundu. Bu kirleticiler arasında insan sağlığı açısından tehlikeli olan cıva da yer alıyor. Yüksek miktarda cıva maruziyetinin nörolojik sorunlara, hafıza kaybına ve çeşitli sağlık problemlerine yol açabileceği ifade ediliyor.
NHS’nin rehberine göre haftada en az bir porsiyon, yani pişmiş halde yaklaşık 140 gram yağlı balık tüketimi öneriliyor. Ancak bazı gruplar için üst sınırlar da belirlenmiş durumda. Özellikle genç kızlar, hamile kalmayı planlayan kadınlar, hamileler ve emziren annelerin haftada en fazla iki porsiyon yağlı balık tüketmesi tavsiye ediliyor. Bunun nedeni, balıktaki kirleticilerin anne karnındaki bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebilme ihtimali.
NHS açıklamasında, balığın hem anne hem de bebek sağlığı açısından faydalı olduğu ancak bazı balık türlerinden tamamen kaçınılması, bazılarının ise sınırlı tüketilmesi gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca hamilelik döneminde çiğ deniz ürünlerinden uzak durulması ve tüketilen balığın iyi pişirilmiş olmasına dikkat edilmesi gerektiği hatırlatılıyor.
Beslenme zamanlaması konusunda da önerilerde bulunan Dr. Longo, öğünlerin gün içinde 12 saatlik bir zaman aralığına sıkıştırılmasını tavsiye ediyor. Bu görüş, ZOE podcast’inde konuşan Prof. Tim Spector tarafından da desteklenmiş, gece boyunca en az 12 saat yemek yememenin metabolik sağlık açısından faydalı olabileceği belirtilmişti.
