Finlandiya, Rus vatandaşlarının gayrimenkul piyasasındaki hareketliliği nedeniyle yeniden alarm durumuna geçti. Ülke bir süredir güvenlik gerekçesiyle Rusya vatandaşlarının arazi ve müstakil ev satın almasını yasaklamış olsa da, konut şirketleri üzerinden alınan daireler bu yasağın dışında kalmıştı. Yle’nin kapsamlı araştırması ise bu boşluğun hızla ve yoğun biçimde kullanıldığını ortaya çıkardı.
Finlandiya’nın önde gelen kamu yayıncısı Yle’nin yaptığı incelemeye göre, Rusya merkezli internet sitelerinde Finlandiya’da satışta olan binlerce dairenin ilanı bulunuyor. Araştırmada dikkat çeken bir diğer nokta, alımların yalnızca kırsal veya sınır bölgelerinde değil, Helsinki metropol bölgesinde de yoğun şekilde sürdüğü. Bu tablo, Finlandiya hükümetinde “ulusal güvenlik” tartışmalarını yeniden alevlendirmiş durumda.
Savunma Bakanı Antti Häkkänen, Yle’ye yaptığı açıklamada, hükümetin çoklu daire alımlarının doğurabileceği güvenlik risklerini incelemeye başladığını ifade etti. Häkkänen, tek bir apartman dairesinin stratejik risk yaratmadığını ancak “çok sayıda dairenin belli bir amaca yönelik alınıp alınmadığının” artık devlet tarafından araştırılması gerektiğini söyledi. Bakan, bu konunun yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda hibrit tehditler bağlamında da ele alındığını vurguladı.
Avrupa basınında da konu geniş yer buldu. Reuters, Finlandiya’nın son iki yılda Rusya vatandaşlarına ait çok sayıda gayrimenkul satın alma girişimini ulusal güvenlik gerekçesiyle engellediğini aktardı. Helsinki’nin NATO üyeliği sonrası Rusya ile 1340 kilometrelik ortak sınırının yarattığı yeni güvenlik kaygıları, bu engellemeleri daha da sıklaştırmış görünüyor. Almanya ve Fransa basınında çıkan yorumlarda ise Finlandiya’nın “Rusya’nın emlak üzerinden nüfuz kurma girişimleri” konusunda Avrupa’nın en temkinli ülkesi haline geldiği değerlendirmeleri yapıldı.
Finlandiya’nın önde gelen gazetelerinden Helsingin Sanomat, konuya daha eleştirel bir perspektifle yaklaştı. Gazete, daire alımının tamamen yasaklanmasının Finlandiya’nın yatırımcı imajına zarar verebileceğini, ancak mevcut durumda “kontrolsüz bir boşluğun Rus alıcılar için cazip bir kapıya dönüştüğünü” yazdı. Ayrıca, özellikle doğu sınırına yakın bölgelerde Rus vatandaşlarının yıllardır birikimlerini düşük fiyatlı mülkler aracılığıyla değerlendirdiği ifade edildi. Gazete, devletin bu tür alımları uzun süre hafife aldığını da belirtti.
Yle’nin haberinde, Rusya’dan gelen alımların bir kısmının aile yaşamı veya yatırım amacı taşıdığı, ancak bazı durumlarda “çoklu alım” modellerinin dikkat çekici olduğu vurgulandı. Bu durum, Finlandiya güvenlik birimlerinde “koordineli hareket” şüphesi doğurdu. Finlandiya Güvenlik İstihbarat Servisi (SUPO), daha önce yayımladığı raporlarda Rusya’nın gayrimenkul alımlarını lojistik noktalar oluşturma, iletişim altyapısını gözetleme ve hareket kabiliyeti sağlama gibi hibrit amaçlar için kullandığına dikkat çekmişti.
Avrupa’da yayınlanan bazı yorumlarda ise Finlandiya’nın aldığı önlemlerin kaçınılmaz olduğu, özellikle Ukrayna Savaşı sonrası Rusya’nın Avrupa’daki ekonomik ve sosyal kanalları farklı amaçlarla kullanabileceği uyarıları yer aldı. Fransız Le Monde, bu yeni yasa hazırlığını “Kremlin’in yumuşak güç hamlelerine karşı erken bir savunma hattı” olarak nitelendirirken, Alman Die Welt ise Finlandiya’nın atacağı adımların tüm Kuzey Avrupa’da domino etkisi yaratabileceğini yazdı.
Finlandiya hükümeti, mevcut yasada “daire hisseleri” için bir istisna olması nedeniyle yeni düzenlemeye bu alım türlerini de dahil etmeye hazırlanıyor. Bakan Häkkänen’in açıklamalarına göre, hükümet bu konuda Avrupa Birliği hukukuyla uyumlu, ancak ulusal güvenliği önceleyen bir çerçeve oluşturmayı hedefliyor. Meclisteki ilk görüşmelerde bu düzenlemenin geniş bir destek bulacağı sinyali verildi.
Finlandiya’da Rusya vatandaşlarının gayrimenkul yatırımları yalnızca ekonomik bir mesele olmaktan çıkmış durumda. Helsinki, apartman dairesi satın alımını bile stratejik bir başlık olarak değerlendirmeye hazırlanırken, Avrupa genelinde de bu konunun daha geniş çapta tartışılması bekleniyor.
