Süveyş Körfezi, yaklaşık 25 milyon yıl önce Arap plakasıyla Afrika plakasını ayıran Kızıldeniz Yarığı’nın kuzey uzantısını oluşturuyor. Jeologlar, uzun yıllar boyunca bu bölgedeki fay hatlarının büyük ölçüde inaktif olduğunu düşünüyordu. Ancak Geophysical Research Letters’ta yayımlanan son çalışma, bu görünüşte “uyuyan” fayın aslında tahmin edilenden daha aktif olduğunu ortaya çıkardı.
KAYMA HIZLA DEVAM EDİYOR
Araştırma ekibi, Süveyş Fayı’nın yapısını ve bölgedeki eski mercan resiflerinin yükselme seviyelerini inceledi. Bu analiz, kabuğun burada yılda yaklaşık 0,55 milimetre hızla kaymaya devam ettiğini gösterdi. Bu, insan yaşamı açısından önemsiz görünse de jeolojik tarihte dikkate değer bir değişim anlamına geliyor.
“ÖLÜ FAY” KAVRAMI GÖZDEN GEÇİRİLEBİLİR
Bilim insanları, elde edilen bulguların yarık sistemlerine dair mevcut sınıflandırmayı tamamen değiştirebileceğini belirtiyor. Çalışmaya göre, bir yarık yalnızca “aktif” veya “tamamen kapanmış” olmak zorunda değil; bazıları zaman içinde sessizce yeniden canlanabiliyor. Araştırmacılar, Dünya kabuğundaki fayların daha geniş bir davranış yelpazesinde hareket edebildiğini vurguladı.
Bununla birlikte, Süveyş bölgesindeki hareketliliğin Afrika ile Asya’yı yakın zamanda fiziksel olarak ayıracağı düşünülmüyor. Tektonik süreçlerin büyük ölçekli sonuçları milyonlarca yıl alıyor. Ancak bu küçük kaymalar, gelecekte oluşacak daha büyük kıtasal ayrılmaların ilk işaretleri olarak görülüyor.
DOĞU AFRİKA RİFTİ’NDE DEV AYRILMANIN İZLERİ
Süveyş Fayındaki bu hareketlilik, bölgede genel tektonik aktivitenin arttığına işaret eden tek bulgu değil. Etiyopya’dan Mozambik’e kadar uzanan Doğu Afrika Rift Sistemi’nde de büyük bir ayrılma sürecinin devam ettiği biliniyor. Çok sayıda jeolojik veri, Somali plakasının Nubian plakasından yavaşça uzaklaştığını ve uzun vadede bölgeyi ikiye bölecek yeni bir denizin oluşabileceğini gösteriyor.
Bu süreç tamamlandığında, Doğu Afrika’nın anakara Afrika’dan tamamen ayrıldığı yeni bir kıta düzeni ortaya çıkacak. Ancak bunun gerçekleşmesinin milyonlarca yıl süreceği belirtildi.
Bilim insanları, bu tür bulguların Dünya’nın yüzeyinin göründüğü kadar durağan olmadığını bir kez daha kanıtladığını açıkladı. Yüzeydeki kayalar her ne kadar sabit görünse de, gezegenin kabuğunun derinlerde sürekli olarak şekil değiştirdiği ifade edildi.
