Afrika kıtası, zengin doğal kaynaklarıyla bilinse de bazı köyler adeta filmlere konu olacak kadar gizli bir zenginlik taşıyor. Sierra Leone’nin doğusunda, “elmas başkenti” olarak anılan bölgede yer alan küçük bir köy, bir gecede zengin olma ihtimaliyle dikkat çekiyor.
Yıllardır burada çalışan madenciler, sabırla kazdıkları topraklardan bazen hiçbir şey çıkaramıyor ama bazen de tek bir elmas, bütün hayatlarını değiştirecek kadar değerli olabiliyor. Uzmanlar, “Bu bölgede her şey şansa bağlı. Aynı yerde yıllarca kazı yaparsınız, sonra bir taş bütün kaderinizi değiştirir” ifadelerini kullandı.
Köyde çıkarılan elmaslar ve altınlar, önce şehir merkezindeki alım ofislerinde toplanıyor. Buradan sonra değerli taşlar, genellikle Dubai, Çin, Hollanda ve Amerika gibi ülkelere ihraç ediliyor. Uzmanlar, bu ticaretin bölge ekonomisi için önemli olduğunu ancak denetim eksikliklerinin sürdüğünü belirti.
Çoğu madenci kendi ekipmanına sahip değil; şehirdeki yatırımcılar, sahalarda çalışan kişilere finansman sağlayarak kazançtan pay alıyor. Uzmanlara göre bu sistem, bölgedeki ekonomik eşitsizliği daha da derinleştiriyor.
Kaliteli bir kilogram elmasın değeri milyon dolarlarla ifade edildi. Bölgede madencilik iki şekilde yapılıyor:
– Ruhsatlı büyük ölçekli madencilik: Resmî izinlerle yürütülüyor.
– Küçük ölçekli madencilik: Halkın kendi topraklarında yaptığı el emeği kazılar.
Bir günlük küçük çaplı kazıdan birkaç gram altın elde edilebiliyor. Elmaslar ilk kez 1930’lu yıllarda keşfedilmiş ve o günden bu yana bölge, şans arayanların adresi olmuş durumda.
Yeryüzünün en değerli taşları, bu köylerde yaşayanların hayatına her zaman refah getirmiyor. Uzmanlara göre, zenginliğin cazibesine rağmen, bölgede yoksulluk ve eşitsizlik hala ciddi boyutlarda. Bir yanda milyon dolarlık elmaslar çıkarılırken, diğer yanda köylüler temiz su ve temel altyapı eksikliğiyle mücadele ediyor.
Ayrıca kontrolsüz madenciliğin çevreye zarar verdiği ve tarım alanlarını yok ettiği belirtildi. Uzmanlar, sürdürülebilir madencilik politikaları ve adil gelir dağılımı sağlanmadığı sürece bu döngünün devam edeceğini vurguladı.
Aynı bölgede yer alan başka küçük yerleşimler de elmas arayıcılarının uğrak noktası. Bu köylerde de madenciler, şanslarını denemek için her gün toprağı kazıyor. Bazen sadece birkaç gram altın bulunuyor, bazen de bir taş bütün hayatı değiştirebiliyor.
