ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Biden döneminde atanarak Senato tarafından onaylanan yaklaşık 30 ABD büyükelçisinin görev yerlerinden ayrılarak ülkeye dönmesini istedi. New York Times’ın haberine göre, bu karar ABD diplomatik teşkilatında son yılların en kapsamlı geri çağırma adımlarından biri olarak dikkat çekiyor.
New York Times’ın aktardığı bilgilere göre, geri çağrılan büyükelçilerin büyük bölümüne son günlerde bildirim yapıldı ve ocak ayı ortasına kadar görevlerinden ayrılmaları talep edildi. Söz konusu büyükelçilerin tamamı, kariyer dışişleri mensubu olup Biden yönetimi döneminde atanmış ve Senato tarafından onaylanmış isimlerden oluşuyor.
Normal şartlarda ABD’li büyükelçilerin görev süresi üç ila dört yıl arasında değişiyor.
SENDİKA: ABD DIŞ HİZMETLERİ TARİHİNDE BİR İLK
Kariyer diplomatları temsil eden Amerikan Dış Hizmetler Birliği (AFSA), bu ölçekte bir geri çağırmanın ABD Dış Hizmetleri tarihinde daha önce yaşanmadığını açıkladı. Sendika Sözcüsü Nikki Gamer, geri çağırmaların biçimine de dikkat çekti.
Gamer, “Etkilenen büyükelçilerin çoğu, ani bir şekilde ve genellikle telefon yoluyla bilgilendirildi. Kendilerine herhangi bir gerekçe sunulmadı. Bu, alışılmış uygulamaların dışında” ifadelerini kullandı.
“Etkilenen büyükelçilerin çoğu, ani bir şekilde ve genellikle telefon yoluyla bilgilendirildi. Kendilerine herhangi bir gerekçe sunulmadı. Bu, alışılmış uygulamaların dışında”
Sendika, arşiv incelemelerine dayanarak, kariyer diplomatların büyükelçi ya da misyon şefi olarak görev yaparken toplu şekilde geri çağrılmasının bir ilk olduğunu belirtti.
ABD dosya fotoğraf (AFP)
SİYASİ ATAMALARLA KARİYER DİPLOMATLAR ARASINDAKİ FARK
ABD’de büyükelçiler iki gruptan oluşuyor: Siyasi atamalar ve kariyer diplomatlar. Siyasi atamalar genellikle başkanın yakın çevresinden ya da bağışçılar arasından seçiliyor ve yeni bir yönetim göreve başladığında istifa etmeleri bekleniyor. Trump’ın ocak ayında göreve başlamasının ardından, siyasi atamaların istifaları kabul edilmişti.
Ancak kariyer diplomatların, yönetim değişse bile görevlerine devam etmeleri yaygın bir uygulama olarak biliniyor. Bu nedenle alınan karar, diplomatik çevrelerde dikkatle izleniyor.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: STANDART BİR SÜREÇ
ABD Dışişleri Bakanlığı ise geri çağırmalara ilişkin yaptığı açıklamada, bunun “her yönetimde görülebilecek standart bir uygulama” olduğunu savundu. Açıklamada, “Bir büyükelçi, başkanın kişisel temsilcisidir. Başkanın, görev yaptığı ülkelerde kendi dış politika önceliklerini hayata geçirecek isimlerle çalışmak istemesi en doğal hakkıdır” denildi.
“Bir büyükelçi, başkanın kişisel temsilcisidir. Başkanın, görev yaptığı ülkelerde kendi dış politika önceliklerini hayata geçirecek isimlerle çalışmak istemesi en doğal hakkıdır”
Trump yönetimi, geri çağırmaların gerekçesine dair ayrıntılı bir açıklama yapmadı ve kararlar kamuoyuna resmî olarak duyurulmadı.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (REUTERS)
GAYRİRESMî LİSTE: SAHRA ALTI AFRİKA ÖNE ÇIKIYOR
New York Times’a göre, sendika geri çağrılacak büyükelçilerin kesin sayısını netleştirmeye çalışıyor. Pazartesi günü diplomatlar arasında dolaşıma giren gayriresmî bir listede, dünyanın birçok bölgesinden büyükelçilerin yer aldığı görülüyor. Bu listede, Sahra Altı Afrika’da görev yapan yaklaşık bir düzine büyükelçinin geri çağrıldığı bilgisi öne çıkıyor.
Bazı diplomatlar, listenin büyük ölçüde doğru olduğunu ifade etti.
BOŞ KALAN BÜYÜKELÇİLİKLER VE GEÇİCİ ATAMALAR
Trump yönetimi, özellikle Sahra Altı Afrika’daki bazı büyükelçilikler için henüz yeni adaylar belirlemiş değil. New York Times’ın aktardığına göre, dünya genelinde halihazırda çok sayıda ABD büyükelçiliğinde büyükelçi koltuğu boş durumda.
Bu gibi durumlarda, genellikle kariyer diplomat olan misyon şef yardımcıları, geçici olarak büyükelçilik görevini üstleniyor.
KÜRESEL DİPLOMASİ DENGELERİ
Haberde, Çin’in dünyadaki diplomatik misyon sayısı bakımından ABD’yi geride bıraktığına da dikkat çekiliyor. Çin’in, her misyon için düzenli bir büyükelçi rotasyonu uyguladığı belirtiliyor.
DIŞİŞLERİ’NDE MORAL VE YENİDEN YAPILANMA SÜRECİ
Toplu geri çağırmaların, Dışişleri Bakanı Marco Rubio yönetiminde çalışan kariyer diplomatlar arasındaki moral üzerinde etkili olabileceği değerlendiriliyor. AFSA’nın bu ay yayımladığı bir ankete göre, sendika üyelerinin büyük çoğunluğu, Trump’ın ikinci başkanlık döneminin başlamasından bu yana iş yerindeki moralin düştüğünü ifade etti.
Trump yönetimi döneminde Dışişleri Bakanlığı’nda “yeniden yapılanma” kapsamında yaklaşık 1.300 kişinin işten çıkarıldığı, bunların 264’ünün kariyer dışişleri mensubu olduğu bilgisi de New York Times’ın haberinde yer aldı.
KIDEMLİ DİPLOMAT ATAMALARINDA DEĞİŞİKLİK
Haberde ayrıca, Trump yönetimi göreve gelmeden önce yurt dışında misyon şef yardımcılığı görevlerine atanmış yaklaşık bir düzine kıdemli kariyer diplomatın, bu pozisyonlara artık getirilmeyeceğinin kendilerine bildirildiği bilgisi paylaşılıyor. Bu grubun büyük bölümünü farklı etnik kökenlerden diplomatlar oluşturuyor.
