Baltalimanı Antlaşması Özeti
1838 yılında imzalanan Baltalimanı Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin dış ticaretinde önemli bir dönüşüm sağladı. Osmanlı ekonomisinin zirai üretimdeki yetersizliği nedeniyle dış ticaret açığı yaşanmaktaydı. Bu durum, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın isyanı ve Rusya'nın politik baskılarıyla daha da kötüleşti.
Antlaşma, İngiltere'den yardım almak üzere imzalandı. İngilizler, Rus yaptırımlarına karşı Osmanlı Devleti'ne destek sağlayarak dünya ticaretini sürdürmelerine yardımcı olacaklardı.
Baltalimanı Antlaşması'nın Maddeleri
Antlaşma, İngilizlerin Osmanlı ticaretine katılımını genişletti ve bazı vergileri kaldırdı:
- İngilizler iç ticarette yer alabileceklerdi.
- Tekel sistemi kaldırıldı.
- Transit vergisi kaldırıldı.
- İngilizler Osmanlı ürünlerini ihraç edebileceklerdi.
- İngilizler, Osmanlı sınırları içinde daha düşük vergiler ödeyeceklerdi.
- İngiliz ürünleri, İngiliz gemileriyle geldiğinde sadece bir kez gümrük vergisi ödeyecekti.
Baltalimanı Antlaşması'nın Etkileri
Antlaşmanın Osmanlı ekonomisi üzerinde olumsuz etkileri oldu:
- Osmanlı sanayisi zarar gördü.
- Ticari ve mali çöküş hızlandı.
- İşsizlik arttı ve küçük işletmeler kapandı.
- Osmanlı'nın dış borçları yükseldi.
- Loncalar önemini yitirdi.
- Osmanlı Devleti, ticari ve ekonomik olarak dışa bağımlı hale geldi.