Soğuk havaların başlamasıyla birlikte İngiltere’de her 10 kişiden 6’sı düzenli olarak kokulu mum gibi ev ürünlerini kullanıyor. Ancak itfaiye verileri, bu alışkanlığın ciddi sonuçlar doğurabileceğini ortaya koydu. Bu verilerden dolayı uyarılar yapıldı. İşte o veriler:
Ülkede her yıl 1.000’den fazla yangın mumlarla ilişkilendiriliyor.
Yangınların çoğu Ekim–Şubat döneminde ve 21.00 ile 00.00 saatleri arasında meydana geliyor.
Olayların yaklaşık %10’unda uykuda olma faktörü öne çıkıyor.
MattressNextDay tarafından itfaiye ekiplerine yapılan Bilgi Edinme Özgürlüğü (FOI) başvurusuna göre, 2020’den bu yana mumlarla bağlantılı 6.851 uyku kaynaklı olay kayıtlara geçti.
Yangın riski dışında, mumlar özellikle kapalı alan hava kalitesini olumsuz etkileyebiliyor.
Kokulu veya parafin esaslı mumlar, yanarken karbon monoksit, azot oksit ve uçucu organik bileşikler (VOC) gibi gazlar açığa çıkarıyor.
Mum dumanında, kanserojen olduğu bilinen naftalin, antrasen ve piren gibi polisiklik aromatik hidrokarbonlara da rastlanıyor.
NHS hekimi Dr. Hana Patel, bu maddelerin solunum yollarında tahrişe yol açabileceğini belirterek şunları söylüyor:
“Kokulu mumlar yakıldığında baş ağrısı, baş dönmesi, göz sulanması, boğazda kuruluk ve göğüs sıkışması gibi şikayetler sıkça görülüyor.”
Bir araştırmada kokulu mum kullananların %25’inde çeşitli sağlık sorunları, özellikle uzun süreli kullanımlarda baş ağrısı, öksürük ve nefes darlığı gibi belirtiler rapor edildi.
İngiltere’de insanların zamanının %85–90’ını iç mekanlarda geçirdiği biliniyor. Bu da mumların yarattığı kimyasal kirliliğin etkisini artırıyor.
Parafin mumları yanarken benzen, asetaldehit ve formaldehit gibi VOC’ler yayabilir.
Bu maddeler, yüksek maruziyet durumunda akciğer hastalıkları, lösemi ve DNA hasarı riskini yükseltebilir.
Genellikle seviyeler diğer ev ürünlerine kıyasla daha düşük olsa da, yetersiz havalandırılan alanlarda risk artıyor.
Mumların yanmasıyla açığa çıkan partikül maddeler sadece akciğerleri değil, kalp ve beyin sağlığını da tehdit edebilir.
Uzun süreli maruziyet: astım atakları, kalp krizi, felç ve hatta bunama riskini yükseltir.
Kısa süreli maruziyetin bile odaklanma ve duygusal algılama yetisini zayıflatabileceği yönünde çalışmalar bulunuyor.
Mum ışığının rahatlatıcı etkisi birçok kişi tarafından tercih edilse de, uzmanlar bunun uyku düzenini bozabileceğini belirtiyor.
Loş ışık, melatonin üretimini baskılayarak sirkadiyen ritmi olumsuz etkileyebilir.
Mumların yaydığı kimyasal gazlar, REM uykusunu azaltarak daha sık uyanma ve düşük uyku kalitesi ile ilişkilendiriliyor.
MattressNextDay CEO’su ve uyku uzmanı Martin Seeley, “Uyumadan önce mum yakmak rahatlatıcı görünebilir; ancak kimyasalların ve ışığın birleşik etkisi uykuya dalmayı zorlaştırır” diyor.
Mumları bir saatten uzun süre yakmamaya özen gösterin.
Odayı düzenli olarak havalandırın ve mümkünse doğal balmumu veya soya bazlı mumları tercih edin.
Uykuda yanmaya devam eden mumları asla bırakmayın.
Kimyasal maruziyeti azaltmak için parafin içermeyen, kokusuz seçeneklere yönelin.
