2025; ABD’de 2. Trump dönemi ile birlikte enerjinin ana gündeme geldiği ve hareketli gelişmelerin yaşandığı bir dönem oldu. Dünyanın yanısıra Türkiye’de de yılın ilk yarısında enerji sektöründe uluslararası enerji işbirlikleri öne çıktı
Türkiye ve dünyada yılın ilk yarısında enerji sektörü önemli gelişmelere sahne oldu.
Dünyada özellikle ABD Başkanı Trump’ın ikinci döneminin Ocak ayında başlaması ile birlikte yenilenebilir enerjide adımlar yavaşlarken, petrol ve LNG’de yeniden yükseliş dönemine girildi. Bununla beraber nükleer enerji de önceki yılların aksine Avrupa da dahil olmak üzere daha yüksek sesle konuşulmaya başladı.
Dünyanın yanısıra Türkiye’de de yılın ilk yarısında enerji sektöründe uluslararası enerji işbirlikleri öne çıktı. Doğalgazda arz güvenliği ve bölgesel rol güçlenirken, Türkmenistan ile yapılan anlaşmalar kapsamında 20 yılı aşkın süredir ilk kez boru gazıyla Türkiye’nin sınır komşusu olmayan bir ülkeden tedarik sağlandı ve swap yöntemiyle Türkmen gazı Türkiye’ye akmaya başladı
İşte enerji alanında 2025 yılında dünyada ve Türkiye’de yaşananlar ve 2026’da beklenenler…
– Rus enerji şirketi Gazprom, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya doğalgaz sevkiyatının durdurulduğunu bildirdi.
– ABD Hazine Bakanlığı, Rusya’nın büyük petrol üreticilerinden Gazprom Neft ve Surgutneftegas ile enerjide üst düzey birçok ismi yaptırım listesine eklediğini açıkladı.
– ABD Başkanı Trump göreve geldiği gün pek çok kararnameye imza attı. Enerji konusunda da Trump açık denizler ve Alaska da dahil olmak üzere daha fazla alanı petrol ve gaz aramalarına açmayı planladığını duyurdu.
– Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2024’te Türkiye’nin elektrik üretiminin 348,9 milyar kilovatsaat, elektrik tüketiminin ise 347,9 milyar kilovatsaatle rekor seviyeye ulaştığını bildirdi.
– BOTAŞ ile Türkmengaz arasında 1,3 milyar metreküplük Türkmen gazının Türkiye’ye tedariki konusunda anlaşmaya varıldı. Bakan Bayraktar, 20 yıldan sonra ilk kez Türkiye’nin kendi sınırları olmayan bir ülkeden boru gazıyla tedarik yapacağını aktardı.
– Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), petrol ihracatının yeniden başlatılması konusunda Irak ile anlaşma sağlandığını açıkladı.
– ABD Başkanı Donald Trump, Başkan Joe Biden döneminde Venezuela’ya sağlanan petrol satışına ilişkin muafiyet anlaşmasını iptal ettiğini duyurdu.
– Türkmen gazının “swap” yöntemiyle Türkiye’ye sevkiyatına başlandı.
– OPEC+ grubu, günlük 2,2 milyon varillik gönüllü üretim kesintisini kademeli olarak sonlandırarak üretimi artırmaya başladı.
– Bakan Bayraktar, Sakarya Gaz Sahası’nda günlük 9,5 milyon metreküp üretime ulaşılarak ilk fazın tamamlandığını bildirdi.
– İngiltere, ülkenin ilk küçük modüler nükleer reaktörlerini (SMR) inşa etmek üzere Rolls-Royce SMR’ı seçti.
Hükümet açıklamasında önümüzdeki dört yıl içinde SMR programı için 2,5 milyar sterlin (3,4 milyar dolar) ayıracağını açıkladı.
– Türk mühendisler tarafından inşa edilen Oruç Reis sismik araştırma gemisi, kıtalar arası ilk görevini tamamladı.
– Türkiye’nin ilk YEKA yüzer GES’i için aday bölge olarak Demirköprü Barajı belirlendi.
– Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin enerji filosuna yeni katılan 7’nci nesil 2 derin deniz sondaj gemisinin ilkinin ocakta, diğerinin şubatta göreve hazır olacağını bildirdi.
– ABD sularında ilk rüzgar türbinlerini beş yıl önce inşa eden Avrupalı enerji devi Orsted’in büyümesi, ABD Başkanı Trump’ın 2025 Ocak’ta yemin töreni günü offshore rüzgar izinlerini donduran bir kararname imzalamasıyla sekteye uğramıştı.
Gelinen süreçle birlikte şirketin yaklaşık 9,3 milyar dolar değerinde yeni hisse senedi ihraç edeceğini söylemesi ile de hisseleri, rekor seviyede en kötü haftasını geçirerek yüzde 30’dan fazla düştü ve piyasa değeri 13,8 milyar dolara geriledi.
– Bakan Bayraktar, BOTAŞ ile BP arasında 3 yıl geçerli olacak bir LNG alımı anlaşması, Oman LNG arasında işbirliği anlaşması imzalandığını bildirdi.
– BOTAŞ ile ABD’li LNG üreticisi Cheniere LNG tedarik anlaşması imzaladı.
– BOTAŞ ile Mercuria 20 yıllığına yaklaşık 70 milyar metreküplük LNG anlaşmasına imza attı.
– Türkiye ile ABD nükleer enerji alanındaki ortaklığı derinleştirecek Stratejik Sivil Nükleer İşbirliği Mutabakat Zaptı’nı imzaladı.
– Çin, küresel arzın büyük bölümünü karşıladığı nadir toprak elementleri ve üretim teknolojilerinin ihracatına yeni kısıtlamalar getirdiğini duyurdu. Çin’de üretilen nadir toprak elementlerini ihraç eden yabancı şirketlerin, sivil ve askeri ikili kullanıma sahip ürünlerin ihracatı için Ticaret Bakanlığı’ndan lisans alması zorunlu tutuldu. Bu gelişme ABD ile Çin arasında yeni bir gerilime neden oldu.
– ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetiminin Amerika Birleşik Devletleri’nde rüzgar enerjisi üretimine getirdiği kısıtlamalar nedeniyle zorluklarla karşılaşan Avrupalı enerji devi Orsted, Avrupa’ya yeniden odaklamak amacıyla 2027 yılının sonuna doğru iş gücünü dörtte bir oranında azaltmayı planladığını duyurdu. 2025 itibarıyla şirkette yaklaşık 8 bin kişi çalışıyor.
– ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, ikili görüşme için Güney Kore’nin Busan şehrinde bir araya geldi. Trump, Xi ile görüşmesinde birçok konuda anlaştıklarını söyledi.
Trump, Çin tarafının nadir toprak elementlerinin kontrolüne yönelik tedbirleri bir yıllığına askıya alacağını ve varılan anlaşmanın süresinin uzatılabileceğini dile getirdi.
– Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), elektrik desteklerinin daha adil dağıtılmasını sağlamak amacıyla, 2026’da mesken tüketici grubuna yönelik yıllık elektrik tüketim limitini 4 bin kilovatsaat olarak belirledi.
– Pekin yönetimi, ABD Başkanı Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi’nin vardıkları uzlaşmaya uygun olarak, nadir toprak elementlerinin ihracatını kontrolüne yönelik aldığı tedbirleri 10 Kasım’dan itibaren bir yıllığına erteleyeceğini bildirdi.
– Abdülhamid Han sondaj gemisi, Karadeniz görevinde 1 yılını tamamladı.
– Türkiye, 2026’da düzenlenecek COP31’in dönem başkanı ve ev sahibi oldu.
– ABD Enerji Bakanlığı, nadir toprak elementleri için yurt içi tedarik zincirlerini geliştirmeye yönelik 134 milyon dolara kadar fon sağlanacağını açıkladı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, yeni fonla yurt içi nadir toprak elementleri tedarik zincirlerinin güçlendirilmesinin, yabancı kaynaklara olan bağımlılığın azaltılmasının ve ABD’nin enerji güvenliğinin artırılmasının hedeflendiği aktarıldı.
– BOTAŞ, enerji şirketleri ENI ve SEFE ile uzun dönemli LNG tedarik anlaşması imzaladı.
– Avrupa Birliği (AB) kurumları, Rusya’dan doğalgaz ve LNG ithalatının 2027 sonbaharına kadar aşamalı biçimde sonlandırılmasında anlaştı.
– Türkiye’nin Karadeniz’de görev yapacak 6. derin deniz sondaj gemisi, Mersin’in Taşucu Limanı açıklarına demirledi.
– ABD’de Massachusetts Bölge Mahkemesi Yargıcı Patti Saris, Başkan Donald Trump’ın rüzgar enerjileri projelerini engelleyen kararnamesini iptal etti.
Saris, federal arazilerde ve deniz üstündeki rüzgar çiftliklerinin kiralanmasını neredeyse tamamen durdurmanın ABD yasalarını ihlal ettiğini belirtti.
– Türkiye’nin ilk Milli Yüzer Depolama ve Yeniden Gazlaştırma Ünitesi (FSRU) gemisi Ertuğrul Gazi, 100. gemiden gemiye transfer (ship-to-ship) operasyonunu başarıyla tamamladı.
– Avrupa Parlamentosu (AP), AB ülkelerinin Rusya’dan doğal gaz ve LNG ithalatını 2027 sonbaharına kadar aşamalı biçimde sonlandırmasını içeren yasal düzenlemeyi kabul etti.
– ABD, güvenlik endişelerini gerekçe göstererek, Atlantik kıyı şeridi yakınlarında inşa edilmekte olan açık deniz rüzgar enerjisi projelerine ilişkin işlemleri durdurduğunu açıkladı.
İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, rüzgar türbinlerinin radarla nasıl etkileşime girebileceğini ve doğu kıyı şehirleri için başka nasıl riskler yaratabileceğini araştırmak amacıyla beş büyük ölçekli satış projesini durdurduğunu belirtti.
2026’DA NELER ÖNE ÇIKACAK?
Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından düzenlenen etkinlikte Habertürk’ün sorularını yanıtlayan Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol dünyada beklentilere yönelik “2026 yılında 2025’e benzer bir gelişme görebiliriz. Ben 2024 yılının sonunda yine buradaydım ve 2025 yılında hem petrol hem de doğalgaz fiyatlarının uluslararası fiyatların aşağı doğru gideceğini söylemiştim. Aynen beklediğimiz gibi oldu. Petrol fiyatları 80 dolardan 60 dolara düştü. Doğalgaz da öyle. Bu tabii Türkiye gibi petrol ve doğalgaz ithal eden bir ülke için son derece iyi bir haber. Bunların ucuz olması enflasyon için son derece iyi. 2026 yılında da eğer çok büyük jeopolitik sürprizler olmaz ise sadece pazara, enerji pazarına bakarsak fiyatların gene makul seviyelerde hem petrol hem doğalgazın makul seviyelerde olacağını düşünüyorum. Ama enerjideki esas jeopolitik gerilimin daha çok kritik mineraller konusunda olacağını düşünüyorum. Çin ve diğer ülkeler arasında” ifadelerini kullandı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar ise Türkiye’nin 2026 beklentilerine yönelik olarak Türkiye’nin yenilenebilir enerjide 2035 hedefleri doğrultusunda büyüme patikasına girdiğini belirterek, “Yenilenebilirde 2026 yeni bir rekor yılı olacak” dedi.
Bayraktar, yıllık kurulu gücün 10-12 bin megavat seviyelerine çıkarılması gerektiğini belirterek, “Yenilenebilirde 2026 yeni bir rekor yılı olacak. Bu konuda bütün gücümüzle, sektörümüzle beraber bu alana yoğun bir yatırım bekliyoruz” ifadesini kullandı.
Bayraktar, 2026’dan itibaren ilk etapta 2-3 bin megavat olmak üzere kademeli olarak tahsis edilen depolama kapasitelerinin devreye girmesinin beklendiğini belirterek, Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) kontrolünde Türkiye’nin makro ölçekte depolama ihtiyacını ortaya koyacak bir “depolama master planı” ile gelecek 10-15 yılı kapsayan planlama ve projelendirme sürecinin 2026’da hazırlanmasının hedeflendiğini ifade etti.
Bayraktar, öz tüketim amaçlı çatı güneş enerjisi yatırımlarına yönelik yeni kapasiteler ve öncelikleri içeren bir yol haritasının 2026 itibarıyla belirlenmesinin de hedeflendiğini söyledi.
Merve Boluğur: Yılın son hatasını yapmaya gidiyorum
Merve Boluğur, sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşımla dikkat çekti. Motosiklet kullanan bir erkeğin arkasına oturan Boluğur, “Yılın son hatasını yapmaya gidiyorum” ifadelerini kullandı.
