Dünyanın gözünü diktiği yapıların sırrı ortaya çıktı: Bin yıllar boyu böyle dayanmışlar

Antik Roma’nın devasa tapınakları, amfitiyatroları ve hamamları binlerce yıldır sayısız deprem, savaş ve doğal felakete rağmen hala ayakta duruyor. Bu yapılar dayanıklılıklarıyla modern mühendisliğin bile ilgisini çekerken; İtalya’da yapılan yeni bir çalışma, ‘sırlarını’ ortaya çıkardı.

Geoheritage dergisinde yayımlanan araştırmada bilim insanları, Napoli yakınlarındaki kısmen su altında kalmış Baiae antik kentinde yer alan Venüs Tapınağı üzerinde kapsamlı analizler yaptı.

VOLKANLARIN ARASINDA AYAKTA KALAN TAPINAK

Venüs Tapınağı, Roma döneminin en etkileyici yapılarından biri olarak biliniyor. Vezüv Yanardağı’nın hala aktif olduğu bölgede bulunan yapınak M.S. 79’daki büyük Vezüv patlamasını, yüzyıllar boyunca devam eden jeolojik kaymaları ve birçok depremi üst üste atlatarak bugüne dek ulaşmayı başardı.

‘ROMA KARIŞIMININ’ KİMYASAL MUCİZESİ

Napoli Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından incelenen yapı malzemeleri, büyük ölçüde bölgedeki Neapolitan sarı tüf ve Vezüv çevresindeki volkanik kayalardan oluşuyor. Bilim insanlarının keşfine göre bu volkanik maddeler kireçle karıştığında zaman içinde yeni mineraller oluşturan bir kimyasal reaksiyon başlıyor.

Araştırmanın ortak yazarı Dr. Concetta Rispoli, Daily Mail’e yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Bu reaksiyon, tapınağın duvarlarını suya, neme ve toprak hareketlerine karşı olağanüstü dayanıklı hale getiriyor. Malzeme neredeyse doğal bir kaya gibi davranıyor. Yaşlandıkça zayıflamak yerine daha da güçleniyor.”

Bu nedenle de Roma yapıları yüzyıllar geçtikçe parçalanmak yerine daha sağlam hale geliyor; adeta doğanın bir parçası haline geliyor.

ANTALYA’DAKİ ASPENDOS TİYATROSU HALA CAPCANLI

Roma mühendisliğinin gücünü gösteren yapılar sadece İtalya’da değil; Türkiye de bu mirasın en iyi korunduğu ülkelerden biri. Antalya’daki Aspendos Antik Tiyatrosu, Roma dönemi taş işçiliği ve akustik mühendisliğinin en iyi korunmuş örnekleri arasında gösteriliyor.

M.S. 2’nci yüzyılda inşa edilen tiyatro, 15 bin kişilik kapasitesiyle dönemin en büyük kültür yapılarından biriydi. Bugün hala orijinal akustiğini koruyor; sahnede yapılan en küçük konuşma bile üst basamaklardan duyulabiliyor. Depremler ve iklim etkilerine rağmen yapının büyük bölümü hala capcanlı duruyor.

Uzmanlara göre Aspendos’un bu kadar iyi korunmasının nedeni, taş blokların olağanüstü hassas bir teknikle yerleştirilmiş olması ve Roma mühendislerinin nem-ısı değişimlerine karşı dayanıklı malzeme kombinasyonları uygulaması.