Kuzey Kutbu topraklarında yaşayan mikroorganizmalar, karbonu metan ve karbondioksite dönüştürerek atmosfere salıyor. Bu süreç, özellikle toprak ısındıkça hızlanıyor ve potansiyel olarak iklim değişikliğini daha da kötüleştirebilecek bir döngüye neden olabiliyor. Ancak Communications Earth and Environment dergisinde yayımlanan yeni bir çalışma, bu senaryonun kaçınılmaz olmadığını ortaya koyuyor.
2010 yılından bu yana Avrupa’dan bir bilim insanları konsorsiyumu, Kanada, Grönland ve Sibirya’daki permafrost bölgelerinden toprak örnekleri topladı. Ayrıca Alaska’daki Fairbanks yakınlarında hem bozulmamış hem de çözülmüş topraklardan alınan örnekler de analiz edildi. Çalışmada metan üreten (metanojen) ve metan tüketen (metanotrof) mikroplar karşılaştırıldı.
En dikkat çekici bulgu, metanotrof çeşitliliğinin az olması ve tüm örneklerde Methylobacter adlı tek bir bakteri cinsinin baskın çıkmasıydı. Bu bakterilerin, metanojen mikropların yaşadığı derin tabakaların hemen üstünde yer aldığı ve çıkan metanı tükettiği tespit edildi.
Araştırma ekibi, özellikle kuru ve oksijenli bölgelerde metanotrof mikropların metanojenlere göre daha üstün olduğunu gösterdi. Özellikle atmosferdeki metanı kullanarak onu karbondioksite dönüştürebilen “fakültatif metanotroflar” adı verilen türler, kuru alanlarda öne çıkıyor. Bu türlerin potansiyel etkisi, toprakların net bir metan kaynağı yerine küçük çaplı bir metan yutağı hâline gelmesini sağlayabilir.
Ancak araştırmacılar, bu mikropların metanı gerçekten ne ölçüde tükettiği sorusunun henüz netleşmediğini belirtiyor. Ayrıca çalışmada doğrudan metan salımı ya da emilimi ölçülmedi. Sadece mikrobiyal çeşitlilik ve genom analizi yapıldı.
Benzer bir etkiyi Alaska’nın Copper River Deltası’nda inceleyen başka bir çalışma da, metan üretici mikropların yerine demir kullanan mikropların baskın hâle geldiğini ve bunun da metan salımını azaltabileceğini ortaya koydu.
Hamburg Üniversitesi’nden biyogeo-kimyacı Christian Knoblauch, bugüne kadar Kuzey Kutbu’ndaki metan salımı üzerine çok sayıda abartılı senaryo çizildiğini, ancak verilerin hâlâ yetersiz olduğunu ifade etti. Arazi verilerinin sınırlı olması, tahminleri belirsiz kılıyor.
Araştırmacılar, Kuzey Kutbu’nun gelecekte daha ıslak mı yoksa daha kuru mu olacağını bilmeden, metan salımına dair kesin sonuçlara ulaşmanın mümkün olmadığını vurguluyor. İklim modellemeleri sürse de, daha fazla saha verisine ihtiyaç duyuluyor.
