Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Gül Var, çocukların henüz gelişme çağında göz yapılarının ekran kaynaklı ışık yüküne karşı daha hassas olduğunu vurguladı.
Günümüz teknoloji çağında, cihaz kullanımına bağlı miyopi tanısı konulan çocuk sayısında bir artış yaşandığını kaydeden Op. Dr. Var, “Erken yaşta başlayan ekran alışkanlığı, göz sağlığını kalıcı olarak etkileyebilir” dedi.
Op. Dr. Var, çocukların ekran başında geçirdiği sürenin günlük 3-4 katına çıktığını ifade ederek, sözlerine şöyle devam etti: “Uzun süreli yakın çalışma (ekrana odaklanma) gözün odaklanma sistemini zorluyor ve genetik yatkınlığı olan çocuklarda miyopinin ortaya çıkışını tetikliyor veya ilerlemesini hızlandırıyor. Çocuklar dijital ekranlara odaklandıklarında göz kasları sürekli yakın mesafeye uyum yapmak zorunda kalıyor. Bu durum, hem göz yorgunluğu hem de bulanık görmeye zemin hazırlayabilir.”
Çocuklarda sık görülen ekran kaynaklı şikayetler:
* Yakını görmede netlik kaybı
* Gözleri kısarak bakma
* Akşam saatlerinde artan baş ağrısı
* Tahtayı görmekte zorlanma veya derse ilgisizlik
Op. Dr. Var, ekrana odaklanan çocukların göz kırpmayı unuttuğunu söyledi ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Normalde bir çocuk dakikada 15–20 kez göz kırparken ekran başında bu sayı 5–7’ye kadar düşebiliyor. Azalan göz kırpma refleksi, gözyaşı dağılımını bozarak göz kuruluğu, batma, yanma ve kızarıklık gibi sorunlara yol açıyor. Göz kuruluğunun yalnızca yetişkinlerde görüldüğüne dair bir yanılgı var. Oysa artık en sık gözlemlediğimiz şikayetlerden biri çocuklarda ekran kullanımına bağlı göz kuruluğudur.”
Op. Dr. Var, yakın mesafede ve uzun süre akıllı cihazlara odaklanmanın sadece miyopiye değil, aynı zamanda gözde içe kaymaya (Ezotropya) da neden olduğunu söyledi. Günlük 4 saatten uzun ekran kullanımının özellikle içe şaşılığa yol açabileceğini vurgulayarak, bu durumun ise baş ağrısı, bulanık görme ve odaklanma sorunlarıyla kendini gösterebileceğini söyledi.
Op. Dr. Gül Var, her gün en az 1–2 saat gün ışığında vakit geçirmenin koruyucu olduğunu ifade ederek, şunları söyledi: “Doğal gün ışığının miyopiyi geciktirici etki oluşturabiliyor. Ekran süresi kısalmasa dahi dışarıda geçirilen süre, gözün odak kontrol mekanizmasını olumlu etkiliyor. Her 20 dakikada bir 20 saniye, 6 metre uzak bir noktaya bakın. Bu yöntem, göz kaslarının dinlenmesine yardımcı olur ve odaklanma kaslarının aşırı yüklenmesini engeller. Çocukların cihaz kullanımı sırasında ekran göz hizasında olmalıdır. Karanlık ortamda ekran kullanımı göz yorgunluğunu artırır.
2 yaş altı çocuklara ekran önerilmez; 2 yaş üstü için süre sınırlaması gereklidir.”
Op. Dr. Var özellikle uyku öncesinde ekran kullanılmaması gerektiğini vurgulayarak, “Ekran ışığı beyin uyanıklık mekanizmasını tetikler. Bu durum, hem uyku kalitesini düşürür hem de göz yorgunluğunu artırır. Göz şikayeti olmasa bile yılda bir göz muayenesi yapılmalıdır. Çocuklar yaşadıkları görme problemine adapte olabilir ve şikayetlerini her zaman söylemeyebilir. Öğretmenlerin ve ebeveynlerin dikkat dağınıklığı sandığı durumlar çoğu kez görme bozukluğunun sonucu olabilir. Teknoloji hayatımızda olabilir, ancak çocuklarımızın göz sağlığı her şeyden önemlidir. Ekran süresini doğru yönetmek, göz kuruluğu ve miyopi gibi sorunların önüne geçebilir. Rutin göz muayenesi ve 20-20 kuralı, küçük ama etkili adımlardır. Sağlıklı gözler, çocukların özgüvenini ve yaşam kalitesini doğrudan etkiler.”
