Kripto parayla bir anda zengin olan çift, kısa sürede lüks yaşama kapılıp tüm servetini tüketti. Yüz binlerce doları buhar olan Angela ve David, şimdi beş yaşındaki kızlarıyla birlikte Massachusetts’te David’in annesinin evinde hayata tutunmaya çalışıyor.
Angela ile tanıştığında David, kripto yatırımları sayesinde altı haneli bir portföy oluşturmuş durumdaydı. Ancak bu başarı, kısa sürede kontrolü kaybetmelerine neden oldu. David, “200 bin dolarlık kriptoyu gelir gibi harcadım. Kafam bulutlardaydı, çalışmak aklıma bile gelmiyordu,” diyerek hatasını kabul ediyor.
2021’de Colorado’ya taşınan çift, bir yıl içinde tüm yatırımlarını nakde çevirip savurmaya başladı. Gerçeklerle yüzleşince önce Angela’nın memleketi Kolombiya’ya, ardından tekrar ABD’ye dönerek David’in annesine sığındılar.
Çiftin şu an ortak geliri yıllık 118 bin dolar. Ellerinde yalnızca 4.242 dolar nakit, 4 bin dolar değerinde varlık ve 761 dolar yatırım bulunuyor. Buna karşın toplam 34.632 dolar borç içindeler. Üstelik kira ödemedikleri hâlde mali açıdan hâlâ zorlanıyorlar.
Mali danışman Ramit Sethi ile konuşurken, asıl sorunun para yönetimi olduğu ortaya çıkıyor. Ne harcadıklarını bilmiyorlar, haftada kaç kez dışarıda yemek yediklerini bile hatırlamıyorlar.
Sethi’nin soruları arttıkça, çiftin en temel problemin planlarının olmaması olduğu net şekilde görünür oldu. Ne bütçe yapıyorlar ne borçlarıyla ciddi şekilde yüzleşiyorlar. David’in hâlâ tek yatırım aracı olarak kriptoyu görmesi de riski artırıyor. Uzmanlara göre portföyün çeşitlendirilmesi şart. Çiftin, agresif planlar yerine önce mevcut borç yükünü hafifletmesi gerekiyor. Sethi’nin en sert uyarısı ise “Borç içindeki insanlar borç ödemek dışında her şeyi yapar.” şeklinde oldu.
İŞTE ÇIKIŞ YOLU
Sethi, çifti “hayalperest” olarak tanımlıyor: İyimserler ama rakamlara bakmıyorlar. İşte önerileri:
-Aylık tüm gelir ve giderlerin takip edilmesi şart. Para nereye gidiyor görülmeden hedef koymak mümkün değil.
-Borç durdukça büyüyor. Ev alma gibi hayallerden önce bu yükün azaltılması gerekiyor. Aynı zamanda küçük de olsa bir acil durum fonu oluşturmak şart.
-Angela stres seviyesini “10”, David ise “2-3” olarak tanımlıyor. Aynı evde iki farklı gerçeklik yaşanıyor. Düzenli para toplantılarıyla ortak bir noktada buluşmaları öneriliyor.
-Tüm parayı kriptoya yatırmak büyük risk. Endeks fonları gibi daha güvenli ve geniş kapsamlı yatırım araçları değerlendirilmeli.
-Angela’nın binlerce dolar harcadığı kurslar ve kamplar, Sethi’ye göre “kişisel gelişim kılıfına sokulmuş pahalı ertelemeler”. Şu an için önceliklerinin finansal istikrar olması gerektiğini vurguluyor.
