Brezilya’da düzenlenen Cop30 iklim zirvesi için sunulan yeni emisyon azaltım planları, dördüncü yıl üst üste küresel ısınmayı durdurmak adına yetersiz kaldı. Climate Action Tracker güncellemesine göre bu ısınma öngörüsü, geçen yılkiyle aynı oldu ve yüzyıl sonunda 2.6°C olarak açıklandı.
Bu seviye, tüm ülkelerin imzaladığı Paris Anlaşması’nda belirtilen sınırların açıkça üzerinde. Bu da aşırı hava olayları, okyanus akıntılarının çökmesi, mercan resiflerinin yok oluşu, buz tabakalarının erimesi ve Amazon yağmur ormanlarının savana dönüşmesi gibi geri dönüşü olmayan zincirleme etkileri tetikleyebilir.
Ayrı bir rapora göre ise fosil yakıtlardan kaynaklanan emisyonlar 2025’te yüzde 1 oranında artarak rekor seviyeye ulaşacak. Ancak artış hızı önceki on yıla kıyasla yarı yarıya azaldı. Yenilenebilir enerjinin küresel ölçekte hızla yaygınlaşması bu yavaşlamada etkili oldu.
Yine de bu yeterli değil. Dünya şu ana kadar sanayi devriminden bu yana yaklaşık 1.3°C ısındı. Bu ısınma; fırtınalar, orman yangınları, kuraklıklar gibi felaketleri daha sık ve şiddetli hâle getirdi.
Uzmanlar, sıcaklık artışının 2.6°C’ye ulaşmasının tarımı bitirebileceğini, Asya ve Afrika’da musonların çökmesine, Avrupa’da kuraklık krizine ve ölümcül sıcaklıklara yol açabileceğini belirtiyor. Climate Analytics CEO’su Bill Hare, “Bu, kaçınılması gereken bir yer” dedi.
Raporda ayrıca, gezegenin doğal karbon yutaklarının zayıfladığına da dikkat çekildi. Güneydoğu Asya ve Güney Amerika’daki tropikal ormanlar artık karbondioksit emmek yerine yaymaya başlamış durumda. Bu da atmosferdeki CO₂ seviyesinin 2025’te 425 ppm’e ulaşacağı anlamına geliyor; sanayi öncesi dönemde bu seviye 280 ppm’di.
Cop28’de 2023 yılında fosil yakıtlardan “uzaklaşma” konusunda uzlaşmaya varılmıştı. Ancak bu hedef, Cop30’da da hâlâ birçok ülke tarafından tam olarak desteklenmiyor. G77 ülkeleri ve Çin bu geçişi desteklerken; İngiltere, Kanada, Japonya, Norveç ve AB gibi ülkeler henüz katılmadı.
