ABD Başkanı Donald Trump, Kazakistan’ın Abraham Anlaşmaları’na (İbrahim Anlaşması) resmen katılmayı kabul ettiğini ve imza töreninin kısa sürede yapılacağını açıkladı.
Gazze’de işlediği suçlar nedeniyle birçok ülke ilişkileri gerileyen İsrail ile böyle bir dönemde anlaşma imzalayan Kazakistan dikkatleri üzerine çekti.
Trump’ın verdiği duyurduğu bu haber ile birlikte İbrahim Anlaşması’nın ne olduğu yeniden merak konusu oldu. Orta Doğu’da uzun yıllar süren diplomatik yalnızlığı sona erdiren İbrahim Anlaşmaları, İsrail ile bazı Arap ülkeleri arasında 2020 yılında imzalanan normalleşme anlaşmaları olarak tarihe geçti.
ABD’nin arabuluculuğunda yapılan anlaşmalar, bölge ülkeleri arasında diplomatik, ekonomik ve güvenlik ilişkilerinin kurulmasına zemin hazırlama amacıyla yapılıyor.
İlk anlaşma 13 Ağustos 2020’de İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında imzalandı. Aynı yıl içinde Bahreyn, Sudan ve Fas da sürece katılarak İsrail’le diplomatik ilişkilerini resmileştirdi. Taraf ülkeler, büyükelçilik açılması, doğrudan uçuşların başlatılması ve ticari iş birliğinin artırılması konusunda mutabakata vardı.
Ayrıca ABD ve İsrail bu anlaşma ile birlikte Orta Doğu’yu yeniden şekillendirme fırsatı buluyor.
Anlaşmalara “İbrahim” adının verilmesi, Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam dinlerinin ortak atası kabul edilen Hz. İbrahim’e atıfta bulunarak “üç din arasında barış ve ortak miras” mesajı taşıyor.
Ancak anlaşmalar, Filistin meselesine doğrudan çözüm getirmemesi nedeniyle bazı Arap ülkeleri tarafından eleştirildi. Filistin yönetimi, anlaşmaları “davasına ihanet” olarak nitelendirirken; İran ve Türkiye de sürecin bölgesel barışı zedeleyebileceği uyarısında bulunmuştu.
İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana tüm dünyanın gözü önünde Gazze’de gerçekleştirdiği katliamlardan sonra süreç yavaşlamasına rağmen ülkeler anlaşmadan çekilmemesi tepki çekmişti. Uzmanlar Kazakistan’ın katılmasıyla birlikte İbrahim Anlaşması’nın kan tazelediğini belirtti.
