İskoçya’nın Dundee kentinde bulunan Dr. Iris Grunwald, kentteki başka bir noktada yer alan insan kadavrası üzerinde uzaktan trombektomi gerçekleştirdi. Trombektomi, beyindeki kan akışını yeniden sağlamak için damardaki kan pıhtısının çıkarılması işlemi olarak tanımlanıyor.
Aynı süreçte Florida’da bulunan Dr Ricardo Hanel, robotik cihazı kullanarak, Dundee’den yaklaşık 6 bin 500 kilometre uzaklıktaki bu kadavra üzerinde Atlantik’in ötesinden işlem yaptı. Hanel, bu denemelerin, potansiyel olarak hayat kurtarıcı olabilecek bu ameliyattan çok daha fazla inme hastasının fayda görebileceğini gösterdiğini söyledi ve ABD’den İskoçya’ya 120 milisaniyelik, yani bir göz kırpması kadar gecikmeyle operasyon yapmanın “gerçekten olağanüstü” olduğunu vurguladı.
Euronews’in haberine göre; Grunwald ise denemenin deneyimsel yönüne dikkat çekti. Yaptığı açıklamada, “Beni en çok şaşırtan, deneyimin ne kadar dokunsal olduğuydu” dedi ve “Ellerim, sanki klasik bir trombektomi yapıyormuşum gibi hissettirdi” ifadelerini kullandı.
Deneme, Litvanya merkezli Sentante adlı şirketin geliştirdiği robotik sistemle gerçekleştirildi. Şirket, bu başarının, özellikle uzman bulunmayan uzak bölgelerde trombektomiyi daha erişilebilir hale getirerek inme hastalarının sonuçlarını iyileştirmeye yardımcı olabileceğini belirtti. Sentante, İskoçya’da geçen yıl yalnızca 212 hastaya bu işlemin uygulandığını, bunun iskemik inme geçiren hastaların yalnızca yüzde 2,2’sine karşılık geldiğini bildirdi.
İskemik inmeler, beyindeki bir kan damarının kan pıhtısı ile tıkanması sonucu ortaya çıkan tıbbi aciller olarak tanımlanıyor. Dünya İnme Örgütü’ne göre, bu tür inmeler dünya genelinde yılda tahminen 3,3 milyon kişinin ölümüne yol açıyor. Sentante’nin üst yöneticisi Edvardas Satkauskas, “İskemik inmede, hastanın hastaneden yürüyerek çıkmasıyla ömür boyu sürecek bir sakatlık arasındaki fark sadece iki ila üç saat olabilir” dedi ve bugün hastaların, sınırlı sayıdaki trombektomi merkezlerinden birine ulaşmak için çoğu zaman uzun mesafelere taşındığını hatırlattı.
Sentante’nin sisteminin, standart laboratuvar ekipmanlarını, uzaktaki cerrahların el hareketlerini yakalayan bir cihazla birbirine bağladığı belirtildi. Cerrahlar, son derece detaylı ekranlarda X-ray görüntülerinden yararlanarak “ameliyat” yapıyor. Şirket, uzaktaki cerrahın hareketlerinin, hastanın yatağının başucundaki robot tarafından gerçek zamanlı olarak tekrarlandığını ifade etti.
