11. Yargı Paketi TBMM’de, kimlere af geliyor?

11. Yargı Paketi TBMM’ye Sunuldu: Covid Düzenlemesi ile On Binlerce Kişi İçin Tahliye Yolu Açılıyor

Kamuoyunun uzun süredir merakla beklediği 11. Yargı Paketi, bugün resmen Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. Teklif, iktidar partisi olan Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na teslim edildi. Paketin ayrıntılarını AKP Grup Başkanı Abdullah Güler kamuoyuna açıkladı.

Yeni yargı paketinde bilişim ve telefon dolandırıcılığı, sanal bahis, sanal kumar, trafik güvenliğini tehlikeye atan fiiller ile kutlama günlerinde taşkınlık çıkaranlara yönelik cezai düzenlemelerin yanı sıra en çok dikkat çeken başlıklardan biri “Covid düzenlemesi” oldu. Söz konusu düzenleme ile yaklaşık 50 ila 55 bin kişinin cezaevinden tahliye edilmesi veya açık ceza infaz kurumlarına daha erken geçmesi bekleniyor.

Paket Genel Kurul Takvimiyle Birlikte Ele Alınacak

Meclis’e sunulan 11. Yargı Paketi’nin ilk etapta ilgili komisyonda görüşüleceği, ardından bütçe görüşmeleriyle koordineli şekilde TBMM Genel Kurulu gündemine taşınacağı bildirildi. Komisyondaki görüşmeler sırasında paket içeriğinde bazı teknik revizyonların da yapılabileceği kulislerde konuşuluyor.

Düzenleme; özellikle dijital suçlar, trafikte kamu düzenini bozan eylemler ve sosyal hayatta huzuru tehdit eden fiiller yönünden daha caydırıcı yaptırımlar öngörürken, infaz hukukuna ilişkin maddelerle de cezaevlerindeki yoğunluğun azaltılması hedefleniyor.

Covid Düzenlemesi Yeniden Gündemde

Kamuoyunda “Covid izni” olarak bilinen uygulamanın kapsamı, 11. Yargı Paketi ile yeniden genişletiliyor. Bu düzenleme ilk olarak 2020 yılında, Covid-19 salgını döneminde cezaevlerindeki yoğunluğu azaltmak ve sağlık risklerini minimize etmek amacıyla hayata geçirilmişti.

O dönemde açık ceza infaz kurumlarında bulunanlar ile denetimli serbestliğe beş yıl veya daha az süresi kalan hükümlüler, salgın riski gerekçesiyle izinli sayılmış ve geçici olarak tahliye edilmişti. Bu uygulamadan yaklaşık 90 bin kişi yararlanmıştı.

Ancak infaz yasasında sonrasında yapılan değişiklikler nedeniyle 31 Temmuz 2023 tarihinden sonra hükmü kesinleşen bazı hükümlüler, bu imkândan yararlanamamıştı. Bu durum hukuk çevreleri ve kamuoyunda “aynı suç için farklı infaz rejimi” gerekçesiyle yoğun biçimde eleştirildi ve eşitsizlik iddialarına yol açtı.

Eşitsizlik Tartışmalarına Çözüm Amaçlanıyor

Yeni düzenleme ile birlikte, 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenen suçlar bakımından önemli bir eşik oluşturuluyor. Buna göre, suç tarihi bu tarihten önce olan ve hükmü ya kesinleşmemiş ya da daha sonra kesinleşen kişiler de pandemi dönemindeki üç yıllık avantajlı infaz rejiminden yararlanabilecek.

Bu kapsamda;

• Hükümlülerin açık ceza infaz kurumlarına üç yıl daha erken geçebilmesi,
• Denetimli serbestlikten daha erken yararlanabilmesi mümkün olacak.

Bu düzenlemenin yürürlüğe girmesi halinde, yaklaşık 50-55 bin kişinin kısa sürede özgürlüğüne kavuşması veya cezaevi koşullarının önemli ölçüde hafiflemesi bekleniyor.

Covid düzenlemesine 10. Yargı Paketi’nde de yer verilmesi gündeme gelmiş, ancak son anda teklif metninden çıkarılmıştı. 11. Paket ile bu beklenti yeniden karşılık bulmuş oldu.

Adalet Bakanı Tunç: “Bu Bir Af Değil, Eşitsizlik Gideriliyor”

Konuya ilişkin açıklama yapan Yılmaz Tunç, kamuoyunda “af” tartışmalarına net bir yanıt verdi. Tunç, yapılan düzenlemenin bir af olmadığını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:

“Burada bir af söz konusu değil. Burada bir eşitsizliğin ortadan kaldırılması için taleplerin değerlendirilmesi söz konusu. Üç yıl denetimli serbestlik hakkından yararlananların, suç tarihi itibarıyla daha önce suç işledikleri hâlde, yargılamalar uzun sürdüğü için bu haktan yararlanamayanlar açısından ortaya çıkan mağduriyetin giderilmesine yönelik bir düzenlemedir.”

Tunç’un açıklamaları, düzenlemenin hukuki dayanağının “eşitlik ilkesi” temelinde şekillendirildiğini ortaya koyarken, hükümetin bu alandaki eleştirilere yanıt verdiği şeklinde yorumlandı.

Toplumda Geniş Etki Bekleniyor

11. Yargı Paketi’nin özellikle infaz sistemine ilişkin bölümü, hem cezaevlerinde hem de hükümlü yakınları arasında büyük bir beklenti oluşturmuş durumda. Hukukçular, düzenlemenin yasalaşması halinde hem cezaevi doluluk oranlarının düşeceğini hem de pandemi döneminde oluşan infaz farklılıklarının önemli ölçüde giderileceğini belirtiyor.

Önümüzdeki günlerde komisyonda yapılacak görüşmeler, paketin nihai şeklini belirlerken; Covid düzenlemesi başta olmak üzere pek çok maddenin kamuoyunda yoğun biçimde tartışılmaya devam etmesi bekleniyor.